Autochromes van Jan Frederik Meursing

Autochromes waren de eerste fotografische weergaven in kleur die commercieel beschikbaar kwamen. Ze werden door de gebroeders Auguste en Louis Lumière in 1907 op de markt gebracht en begin jaren dertig werd de productie gestaakt. Autochromes bestaan uit een glasplaat waarop een positief beeld werd gefotografeerd dat uit twee lagen bestaat. Eén laag waarop met kleurgevoelige aardappelzetmeelkorrels in een onscherp korrelpatroon de drie primaire kleuren werden vastgelegd en een laag waarin met een negatief-positief proces een zwart-wit beeld met scherpte en contrast ontstond. Niet alle kleuren konden even natuurgetrouw worden geregistreerd, wat de opnamen een bijzondere en herkenbare uitstraling geven. Iedere opname was uniek en kon niet worden gedupliceerd. Er zijn niet zo veel autochrome opnamen bewaard gebleven, mede omdat ze kwetsbaar zijn en ze slechts enkele decennia zijn gemaakt.

In 1911 waagde Jan Frederik Meursing, die in 1889 begon met fotograferen, zich aan het maken van autochrome opnamen. Het ontwikkelen was voor amateurfotografen niet eens zo ingewikkeld en de glasplaten konden in een gewone camera worden gebruikt. De juiste belichting was wel kritisch, sommige autochromes zijn tamelijk donker waardoor ze veel licht nodig hebben om ze te zien. Hoeveel Jan Frederik er gemaakt heeft is niet bekend, er zijn er 20 aanwezig in het familiearchief (zie ook fotocollectie, album autochromes).

Familie in tuin in Medemblik 1911Verloving Maria Meursing en Eiso Wessels Boer 1911Eiso Wessels Boer en Maria Meursing bij huwelijk 1912Verloving Wicher Meursing en Elisabeth Eschauzier 1925Verloving Wicher Meursing en Elisabeth Eschauzier 1925"Mijn 70e verjaardag" 1925Bloemen van 70e verjaardag Jan Frederik Meursing 1925Wicher Meursing en Elisabeth Eschauzier in trouwkleding 1925Wicher Meursing en Elisabeth Eschauzier in trouwkleding 1925Jan Frederik Meursing bij tuinhek 1926Kleindochter Jootje bij moeder in tuin 1927Kleindochter Jootje bij haar vader in tuin 1927Tuin van Wicher jr en auto Bilderdijklaan 6 in Amersfoort 1928Jan Frederik Meursing en Antonia Korthals Altes 1928Jan Frederik Meursing en Antonia Korthals Altes 1928Jan Frederik Meursing, zelfportret met camera 1929Antonia Korthals Altes 1929Jan Frederik Meursing en Antonia Korthals Altes 19291929-1016-nr-3483-Agfa-web.jpgOnbekende dame, 1930

Misschien waren de huwelijken van twee dochters de aanleiding om dit kleuren-procedé toe te gaan passen. De eerste bewaarde opname is in de zomer van 1911 gemaakt in Medemblik bij een onbekende persoon in de tuin. De tweede is gemaakt op 9 december 1911, waarschijnlijk bij de verloving van zijn dochter Maria Meursing met Eiso Wessels Boer. Ze staan op de foto met een enorme hoeveelheid bloemen, wat wel bijzonder is op 9 december. Vervolgens is het bruidspaar in 1912 in kleur vastgelegd met links als bruidsmeisje zus Cato Meursing (zie hieronder).

Eiso Wessels Boer en en Maria (Rie) Meursing bij hun huwelijk in 1912

Het duurt dan tot 1925 voor de volgende opname volgt. Jan Frederik legt dan zijn zoon Wicher Hooite Meursing jr vast bij diens verloving en huwelijk met Elisabeth Eschauzier en zijn eigen 70e verjaardag. De bloemen van die gelegenheid worden nog eens apart gefotografeerd. Kleurige bloemen zijn een geliefd object om in kleur vast te leggen.

Een bijzondere opname is een zelfportret bij het tuinhek met fel rood en oranje Oost-Indische kers in 1926.

Jan Frederik Meursing bij tuinhek van zijn huis Mollerusstraat 11 in Baarn, met Oost-Indische kers, 11 juli 1926.

In de laatste jaren van zijn leven (hij overleed eind 1930) maakte Jan Frederik een aantal fraaie autochrome portretten (waaronder onderstaand zelfportret met camera) en een dubbelportret met zijn vrouw, Antonia Korthals Altes.

Zelfportret met camera van Jan Frederik Meursing, autochrome, 28 maart 1929

Bronnen:
Nederland in kleur – The Netherlands in colour 1907 – 1935. Hans Rooseboom en Ileen Montijn. Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 2016.
History of the autochrome: the dawn of colour photography. National Science and media museum, Bradford.

Amersfoort bierstad expositie

Bierviltje Phoenix Brouwerij Amersfoort Holland
Bierviltje Phoenix Brouwerij

In het Archief Eemland in Amersfoort is op 31 maart 2016 de expositie Amersfoort Bierstad geopend. De opening werd verricht door wethouder Bertien Houwing van cultuur. De tentoonstelling bestaat uit stukken uit het Archief Eemland en bruikleen van onder meer Phoenix Collectibles en is te zien tot en met de zomer van 2016. De expositie laat de geschiedenis van Amersfoort als belangrijke bierstad zien en toont vooral veel materiaal van de Phoenix brouwerij.

Deze Phoenix brouwerij heeft een belangrijke relatie met de scheepsbouwers Meursing. Nadat de in 1873 gestichte Amersfoortsche Beiersch-Bierbrouwerij in 1891 wegens verliezen de productie staakt en een doorstart mislukt koopt scheepsbouwer Wicher Hooite Meursing op 18 april 1894 voor f 56.964,- bij opbod de brouwerij aan het Smallepad. Zijn jongste zoon Herman krijgt de taak om de brouwerij nieuw leven in te blazen. Daarbij werd hij bijgestaan door zijn broer Jan Frederik Meursing en vader Wicher Hooite Meursing die als commissarissen aan de brouwerij verbonden waren.

Tot aan zijn dood in 1902 had Wicher Hooite een dikke vinger in de pap. In 1903 wordt op verzoek van de familie Meursing Marinus Korthals Altes bij de bedrijfsvoering betrokken en wordt de brouwerij omgedoopt van H. Meursing & Co in NV Phoenix Brouwerij.  Marinus is graanfactor en handelaar in Amsterdam en broer van Antonia Korthals Altes, de echtgenote van Jan Frederik Meursing. In 1911 wordt Jan Philip Korthals Altes, zoon van Marinus, na een opleiding scheikunde in Delft en brouwersopleidingen in Berlijn, München en Chicago, directeur en in 1923 koopt de familie Korthals Altes de familie Meursing uit. Herman Meursing is in dat zelfde jaar overleden.

In 1925 overigens komt Wicher Meursing jr, zoon van Jan Frederik Meursing, in dienst bij de Phoenix Brouwerij waar hij tot zijn pensioen in 1960 verschillende functies bekleedde. In de trailer van de expositie is hij op 0:24 minuten geheel links in beeld.

Trailer van Amersfoort Bierstad expositie